Паразитардык оорулардын алдын алуу жөнүндө
Паразитология- бул грек тилинен которгондо мите курт жонундо илим дегенди тушундурот. Мите-курт жонокойлордон (бир килеткалуу жаныбар) жана гелминтерден пайда болуучу ооруу.
Азыркы учурда балдар арасында коп учурай турган ооруулардын бири бул гелминтоз ооруулары. Гелминтер адамдын организимине мите курт оорууларын пайда кылат. Мите курттар озу жашап жаткан организимде азыктанып гана тим болбостон, жашоо жана кобойуу учун жагымдуу чойро катарыда пайдаланышат. Мите курттар алергиялык фонду жаратат, тулку бойдо шишиктер, будур, кычыткы, тактар пайда болуп, онокот бронхит, бронхиалдык астма жана дерматтитерге чейинки ооруулар келип чыгат. Азыркы кундо мите куртардын 350 туру аныкталган. Биздин КР да 25ге жакын туру кездешет.
Алардын жугуу жолдору- ооз кондойу, мурун, жыныстык органдар, заара чыгаруучу органдар, тери аркылуу, балдар момо жемишти жуубай жегенден, ойунчуктарды оозуна салгандан, уй жаныбарлар менен ойногондон кийин, мите курттар пайда болот. Мите курттардын организимде бар екендигинин белгилери-ичтин оорусуу, ич отуу, ич катуусу, ичтин кобушуу, денедеги аллергия, арыктоо, бетке будур безеткилердин чыгуусу, уктап жатканда тиш кычыратууcу. Эгер ооруу пайда болсо баланын ичин ооруутат, тиштерин кычыратып уйкусу бузулат. Арка тешиги кычышып артын тырнап ириндеши мумкун. Мите куртар нажас чыгарыш жолдорунда 5 минден 150 минге чейин жумурткасын таштайт.
Азыркы кундо мите куртарды жок кылыш учун мебендазол, вермокс, комбатрин, фенесал, празиквантел, препаратарынан пайдаланыш сунуш кылынат. Бирок аларды алыштан мурда дарыгерге кайрылуу керек. Гелминтер жугуу жолору жана факторлоруна жараша 3 топко болунот. БИОГЕЛМИНТОЗ, ГИОГЕЛМИНТОЗ, КОНТАГИЗНЫЕ ГЕЛЬМИНТОЗЫ.
БИОГЕЛМИНТОЗ – ( тениоз, дикроцелиоз,эхинококкоз)
ГИОГЕЛМИНТОЗ –(аскаридоз, трихоцефалез, токсокароз)
КОНТАГИЗНЫЕ ГЕЛЬМИНТОЗЫ — (энтеребиоз, лямбилоз, амебиоз, токсоплазмоз)
Организимге келтирген зыяндары- рак жаралат. Батыштын окумуштуулары изилдешип мите курттар ракты пайда кыларын айтышкан. Себеби мите курттар олгон жердеги килеткалар алардын чириндиси жана чиригенден кийин чыккан ууларынан улам озгорулуп, рак жаралат. Мите курттар оздорунун болуп чыгарган зан, зараасы жана тулогон терилери аркылуу адамдын организимин уулантат. Кусуу, конул айлануу, аллергия мунун далили.
Адамдар ортосунда гельминтоз ооруусун алдынн алыш учун биринчи орунга гигенаны сакташ керек. Жуулбаган момо жемишти, ажат канага барганда,уй жаныбарлары менен ойногондо колдорду таза жууш керек.
Даярдаган: Абдырахманова Д. -лаборант
